یادداشت -انتهاج یزد -(۱۵ پرسش درباره آنچه امروز در افغانستان می گذرد.)

🔹 به قلم: علی اکبر قیومی
اطلاعات من از معادلات سیاسی افغانستان محدود است و بنابراین قضاوت قاطعی در مورد آنچه در این “جغرافیای جنگ” و سرزمین “غنی و غارت شده” می گذرد، ندارم. در این گفتار کوتاه نیز سعی خواهم داشت سؤالات شخصی خود را پیرامون آنچه در این “کشور کشمکش و کوهستان” در جریان است، با مخاطبان در میان گذارم.
در مقام مقدمه باید یادآور شوم که افغانستان عزیز را “بازوی بریده ایران” و “تکه تناور خراسان” می دانم و معتقدم همچنانکه “تاریخ گذشته” ما به هم پیوسته است “تقدیر آینده” ما نیز به یکدیگر گره خورده و همین امروز هم مشابهت هایی عمیق میان مسائل ما و افغان ها در حوزه اجتماع، سیاست، فرهنگ وهنر دیده می شود.
🔸 و اما پرسش ها:
۱) آیا ادعای طالبان مبنی بر برقراری حکومت فراگیر و استفاده از همه افغان ها در ترکیب اجرایی کشور با توجه به عقبه تئوریک تمامیت خواه این گروه (وهابیت) و سابقه و تجربه تاریخی رفتار ایشان باور کردنی است؟
۲) آیا ادعای دشمنی با آمریکا توسط گروهی که مدت ها در آشکار و نهان با ایشان در ارتباط بوده و جز با توافق ایشان به قدرت نرسیده است صادقانه و پذیرفتنی است؟
۳) با فرض توانایی طالبان در تشکیل یک دولت فراگیر در افغانستان، آیا تشکیل یک دولت با اعتقادات و ایدئولوژی طالبانی در مرزهای ایران، مطابق با منافع بلند مدت ماست؟
۴) آیا واقعاً آمریکا در افغانستان شکست خورده و یا با محاسبه دقیق هزینه ها و فایده های حضور فیزیکی در افغانستان، و طراحی نقشه هایی جدید برای منطقه، به نوعی “عقب نشینی تاکتیکی” دست زده است؟
۵) آیا در حالی که جماعت شیعیان افغان نگران آینده خود بوده و در خوف و رجا به سر می برند و جامعه روشنفکر، نخبگان و مهاجران افغان هم گروه جدید را بر نمی تابند و به نوعی چشم امید به “میهن تاریخی” خود دارند، مهرورزی با طالبان معقول و تأمین کننده منافع ماست؟
۶) آیا مردم بی پناه افغانستان که راه نجات و توسعه خود را در دنیایی از دعوا و درگیری و تعصب و خشونت گم کرده اند، از “مار” حکومت فعلی به “افعی” طالبان پناهنده نشده اند؟
۷) آیا برخورد همراه با چشم پوشی و نوعی ارتباط و مهربانی با طالبان، در مقایسه با برخورد ایران با برادران عقیدتی طالبان یعنی “داعش” نوعی علامت سؤال و تعجب و بی اعتمادی را در اذهان و افکار عمومی ایجاد نخواهد کرد؟
۸) آیا امید و انتظار از طالبان برای اموری چون راه اندازی صندوق رأی و استفاده از بانوان و حمایت از آزادی و رسانه ها و … معقول و منطقی است؟
۹) آیا فتح ۹ روزه (!) و حکومت بادآورده طالبان را خیلی زود، بادی با خود نخواهد برد؟
۱۰